"Waarom toch? Shame on me!"
Als je dit herkent, heb je wellicht al eens last van uitstelgedrag, of procrastinatie, om het met een geleerd woord te zeggen.
Waarom doe je dat toch altijd?
Er kunnen verschillende oorzaken zijn:
1. Geen tijd!
2. Het is niet dringend. Er is geen deadline en geen stok achter de deur.
3. Het is niet belangrijk. Of je het nu wel of niet doet. Niemand ligt er wakker van. Ook jij niet. Het zou ook weinig impact hebben op een beter leven. Waarom zou je er dan aan beginnen?
4. Je weet niet waar of hoe te beginnen. Je ziet het niet. De berg wordt alsmaar groter en de chaos in je hoofd ook.
5. Je hebt er echt een hekel aan, en wat je niet graag doet, of niet goed kan, stel je uit. Naar aloude gewoonte.
6. Je bent afhankelijk van anderen of een bepaalde gebeurtenis alvorens je er kan aan beginnen.
7. Je verstopt je liever achter het probleem, dan de waarheid onder ogen te komen. Oftewel, je vastklampen aan het probleem is makkelijker dan het aanpakken.En je kiest liever voor de weg met de minste weerstand.
8. Je zou het doen om iemand anders te plezieren, goede punten te behalen, ... maar je ziet er zelf de meerwaarde niet van in.
9. Je bent te moe. Je hebt er de energie niet voor.
10. Je moet er eerst nog eens over nadenken. Of je moet er eerst nog over lezen of een cursus volgen, of ...
...
Ik kan zo nog wel even doorgaan met mijn lijstje.
Misschien kan jij nog oorzaken aanvullen, waarom stel jij dingen uit?
Oorzaken of excuses?
Als je je lijstje compleet hebt, ga dan eens na bij jezelf:
"Zijn het effectief oorzaken? Of zijn het excuses?"
En dat kan alleen jij (heel eerlijk) invullen.
Feit blijft wel, dat jij systematisch dingen, to do's laat liggen en dat stemmetje in je hoofd je er blijft over lastig vallen.
En dat stemmetje is een volhouder, ik weet het.
Jij mag dan afgehaakt hebben voor 1 of andere rotklus. Of je mag ze uitstellen zoveel je wilt. Het betekent niet dat je ervan af bent.
Want die stem blijft zeuren, verwijten, ...
En vaak in geen al te fraaie bewoordingen.
Die strenge, zeurende stem in je hoofd is allesbehalve motiverend, maar ze is er, én ze gaat niet zomaar weg.
Wat doe je er aan?
De kunst is om:
1. Je uitstelgedrag vast te stellen (hoe rapper, hoe liever). Kijk naar jezelf (als een buitenstaander) terwijl je het doet. Zonder oordeel. Stel het gewoon vast. Bewust worden is altijd de eerste stap!
2. De voornaamste oorzaak (en/of jouw excuus) van je uitstelgedrag op dat specifieke moment te achterhalen.
3. Eerst de oorzaak aan te pakken.
4. Nadien pas je gedrag aan te passen e effectief te beslissen wanneer je 'je klus' gaat uitvoeren. Nu, dan (concreet!) of nooit. (Ja, je kan ook beslissen om iets niet, of nooit te doen. Voortschrijdend inzicht, heet dat. Zo'n beslissing legt dat stemmetje in je hoofd meteen het zwijgen op. Klaar!)
"Makkelijker gezegd dan gedaan. Ik weet het."
Ik overloop ze hieronder 1 voor 1 en geef voor elk een plan van aanpak.
Plan van aanpak
Laat ons eens kijken naar de meest gebruikte excuses.
De top 10 hierboven.
Te beginnen met ieders "all time favourite": 'Geen tijd'
Dat is altijd bullshit: Geen tijd = Geen prioriteit.
Zo simpel is het. Niks mis mee, je kan niet alles tegelijk doen. Jij kiest wat je op welk moment doet. Iets niet doen en iets anders wel, is altijd een keuze. Al wordt die keuze heel vaak onbewust gemaakt. DE eerste stap is dus bewust worden!
Niet dringend
Heel wat mensen kicken op 'dringend'.
Dringend heeft als voordeel dat je niet hoeft te kiezen.
Je holt gewoon achter het ene en en daarna (of tegelijkertijd) achter het andere.
Je leven bestaat uit brandjes blussen. Van het één naar het ander.
Je kickt op de voldoening van elk brandje dat geblust wordt, maar hebt amper de tijd om er werkelijk van te genieten want daar is de volgende brand al.
Weet dat dit een verslaving kan zijn. Kijk eens naar jezelf, ben jij een 'urgentiejunkie'?
Niet belangrijk
Waarom zou je tijd besteden aan iets dat niet belangrijk is?
Wat is belangrijk eigenlijk? Wat is het voor jou?
Hoe orden jij 'je belangen'? Wat staat op nr. 1?
Wat belangrijk is, is voor iedereen anders. En verschilt ook van moment tot moment.
'Belangrijk' zijn volgens mij de dingen die impact hebben, op je werk, je financiën, je leven, je vriendschappen, ... De dingen die het verschil maken, op dat moment, in jouw leven!
Als je toch aan die taak zou beginnen, zou je direct (of op langere termijn) een beter leven (of werk of ...) krijgen.
Even een zijsprongetje want "(niet) dringend" en "(niet) belangrijk" brengt me bij het Eisenhower model.
Hij maakte er een kwadrant van:
Heel kort uitgelegd:
Deel je je to do's op in 1 van deze 4 hokjes.
- Niet dringende, niet belangrijke taken schrap je.
- Dringende, niet belangrijke taken delegeer je aan iemand anders. (Hier verlies je vaak het meeste tijd aan!)
- Belangrijke taken die dringend zijn, geef je prioteit. Die doe je eerst en liefst asap.
- Belangrijke taken die niet dringend zijn, plan je in. Je reserveert tijd om dit te doen, want ze maken écht verschil. (HIer besteed je nu vast te weinig tijd aan!)
Pas het model eens toe op je to do's van vandaag.
Ik durf te voorspellen dat je veel te veel in je 'dringend' kolom zet (wat is nu eigenlijk écht dringend?) én ook dat je veel tijd besteedt aan onbelangrijke zaken.
Of heb ik ongelijk?
Je weet écht niet waar of hoe te beginnen
Hak de klus in behapbare stukjes.
Verdeel die berg in traptreden.
En kijk alleen maar naar de eerstvolgende trede. En dan naar de volgende.
Werk de stukjes 1 voor 1 af, en plots sta je bovenaan die berg. En kan je tevreden terugkijken.
! Het zou natuurlijk ook kunnen dat je het écht niet ziet, en dat je ook niet ziet hoe je 't in stukjes kan hakken. Schakel dan hulp in!
Vraag een vriend(in) die er wel goed in is, hoe hij/zij het heel concreet zou aanpakken.
Of laat hem/haar helpen bij die eerste stap, en je bent vertrokken.
Of vraag het aan een professional organizer, zoals ik. Jouw organisatieprobleem oplossen is mijn passie! :-)
Je hebt er een hekel aan.
Vraag je af of het dringend/belangrijk is, en volg de instructies van het Eisenhower model.
Je kan ook dingen uitbesteden, aan professionele hulp, maar ook aan je huisgenoten, aan vrienden of familie (in ruil voor iets wat jij voor hen doet?).
Wees creatief! Waar een wil is, is een weg.
Moet je het écht doen? En moet JIJ het doen? Maak de klus dan zo aangenaam mogelijk. Zet een fijn muziekje op. Beloon jezelf met iets leuks achteraf. Zet er een tijdslimiet op, maar gebruik die tijd wel maximaal, ...
Je moet wachten op ...
Is dat écht zo?
Wat zou je nu wel al kunnen doen om vooruitgang te boeken?
Misschien eens achter die ander zijn veren zitten? Of al iets anders ter voorbereiding?
Plan in ieder geval in je agenda wanneer je de klus zou doen. Is de ander tegen dan niet klaar, of een andere voorwaarde niet vervult, dan doe je weer wat je kan en je schuift de klus (letterlijk) vooruit in je agenda.
Door ze in je agenda te zetten (ook al is het nog niet heel concreet), krijgt het al vorm en reserveer je tijd en mentale ruimte om het te doen.
Je speelt verstoppertje.
Deze is nogal confronterend.
En je moet al heel diep in eigen boezem kijken vooraleer je dit kan/wil toegeven voor jezelf.
Dit gaat ook verder dan alleen maar uitstelgedrag. Maar systematisch uitstelgedrag voor 1 bepaalde klus kan wel een teken aan de wand zijn.
Kijk dan eens wat dieper. Wat houdt je werkelijk tegen om het te doen?
Of draai het eens om: Wat brengt het je als je het niet doet? Welk voordeel heb je als je het niet doet? Welke dieperliggende behoefte wordt vervuld door het niet te doen?
Zou je die behoefte ook op een andere manier kunnen vervullen?
Je zou het doen voor iets/iemand buiten jezelf, maar dat motiveert je niet.
Terug naar het Eisenhower model. Vraag je af of het dringend/belangrijk is, en volg de instructies.
Stel dat je het toch 'moet' doen, vraag je dan af hoe je jezelf beter zou kunen motiveren om het te doen.
What's in it for you? Welk voordeel haal jij er uit als je het toch doet? Wat zou het je kunnen opleveren?
Je bent te moe.
Nog een vaak gehoorde reden waarom dingen uitgesteld worden.
Wees eerlijk tegen jezelf. Alleen jij kan bepalen of je échte te moe bent, of je een excuus zoekt (en dan is 1 van de andere dingen in het lijstje wellicht de echte oorzaak van je uitstelgedrag).
Ben je echt te moe? Dan helpt het niet om alleen maar energiebesparend te gaan werken.
Dat energiepotje geraakt -ook traag- op, als er nooit wat bij komt.
Ga bewust op zoek naar dingen die je energie geven, die je 'spaarboekje' of je benzinetank van energie kunnen vullen, ook voor de langere termijn.
Er moet eerst (altijd) nog wat anders gebeuren.
Behoed de perfectionist in jou om in deze valkuil te trappen!
Er zal altijd nog wel iets zijn dat je idealiter eerst zou moeten doen voor je begint.
Begin er gewoon aan en leer onderweg, al doende.
Zo, dat waren mijn 10 uitstelredenen + mogelijke aanpak.
En jij?
Nu ben ik reuzebenieuwd.
Kan jij je hierin terugvinden?
Heb jij nog andere redenen om dingen niet te doen? Of er niet aan te beginnen?
Vertel ze me, en ik geef je een mogelijk plan van aanpak.
Test jezelf!
Had jij test over de 12 executieve functies al gedaan? Hier is nog eens de link.
Voor welke functies scoor jij sterk? Voor welke zwak?
Deze blogpost gaat over 'taakinitiatie'.
Hoe scoor je hierop? En herken je je in wat ik schrijf of helemaal niet?
PS: Wil je geen enkele blogpost missen?
Heb je graag op geregelde tijdstippen inspiratie over dit onderwerp?
Schrijf je dan meteen hier in. Uitschrijven kan altijd.
Kommentarer