"Ik heb 2 masterdiploma's én een goed betaalde job, maar ik slaag er niet in om iets eenvoudig als om mijn huishouden te organiseren. Wat is er toch mis met mij?"
Het is maar 1 van de vele verzuchtingen die ik vaak hoor bij mijn klanten.
Ben jij ook zo iemand? Verstandig, veel gestudeerd, ambitieus, maar ook voortdurend aan 't vechten met alles wat organisatorisch moet geregeld worden in je leven?
Je bent dus niet alleen.
Ik kom heel wat verstandige vrouwen tegen die erg hoog scoren op IQ én EQ, maar die veel minder scoren als het gaat over "executief functioneren".
Dat grote onevenwicht zorgt ervoor dat ze -ondanks hun talent én bewezen kennis- steeds minder zelfvertrouwen hebben. Dat ze zich mislukt voelen, dat ze zich schamen, elke dag opnieuw.
Wat zijn "executieve functies"?
Kort gezegd zijn het de denk- & doeprocessen in je hersenen, die ervoor zorgen dat je je gedrag bewust kan sturen.
Niet alleen WETEN hoe je iets kan doen, maar het ook daadwerkelijk DOEN, met alle stappen die daarvoor nodig zijn.
Je hebt goed werkende executieve functies nodig om succesvol te kunnen functioneren in het dagelijks leven, met alle uitdagingen of veranderingen die dit dagelijks leven met zich mee brengt.
Executieve functies zijn lastig eenduidig te definiëren. Dit komt doordat zij meerdere verschillende deelfuncties omvatten.
In het boek "Slim maar ..." uit 2016 beschrijven Peg Dawson en Richard Guare 12 vaardigheden die ze tot de executieve functies rekenen:
Reactie (of respons)-inhibitie
Inhibitie is remming van gedrag. De mogelijkheid om prikkels te onderdrukken.
Het is het nadenken voor je iets doet en het weerstaan van de neiging om meteen te doen wat bij je opkomt, bijvoorbeeld wachten tot een ander is uitgepraat als je wat wil zeggen.
Werkgeheugen
Het werkgeheugen is een tijdelijke opslagplaats in de hersenen. Het zorgt ervoor dat je informatie in het geheugen vast kan houden tijdens de uitvoering van complexe taken.
Het werkgeheugen gebruik je wanneer je informatie niet alleen wilt onthouden maar er ook iets mee wilt doen, bijvoorbeeld wanneer je een mobiel nummer wilt onthouden om het later in te toetsen.
Emotieregulatie
Het vermogen om emoties te reguleren om doelen te realiseren, taken te voltooien of gedrag te controleren.
Taakinitiatie
Het vermogen om zonder dralen met projecten te beginnen, op tijd, op efficiënte wijze.
Volgehouden aandacht
Het vermogen om de aandacht erbij te houden, ondanks afleidingen, vermoeidheid of verveling.
Planning/prioritering
De vaardigheid om een plan te bedenken om een doel te bereiken of een taak te voltooien. Hierbij moet je ook in staat zijn beslissingen te nemen over wat belangrijk en wat niet belangrijk is.
Organisatie
Het vermogen om dingen volgens een bepaald systeem te arrangeren of te ordenen.
Timemanagement
Het vermogen om in te schatten hoeveel tijd je hebt, hoe je die kunt indelen en hoe je je aan tijdslimieten en deadlines kunt houden.
Flexibiliteit
Met flexibiliteit wordt het vermogen bedoeld om te schakelen tussen activiteiten en je gedrag aan te passen bij nieuwe/veranderende omstandigheden
(vb. als zich belemmeringen of tegenslagen voordoen, als zich nieuwe informatie aandient of als er fouten gemaakt worden).
Een voorbeeld is bedenken hoe je de tijd gaat besteden wanneer een afspraak onverwachts niet doorgaat.
Metacognitie of zelfreflectie
Het vermogen om een stapje terug te doen om jezelf en de situatie te overzien, om te bekijken hoe je een probleem aanpakt; het gaat daarbij om zelfmonitoring en zelfevaluatie.
Doelgericht gedrag
Het vermogen om een doel te formuleren, dat te realiseren en daarbij niet afgeleid of afgeschrikt te worden door andere behoeften of tegengestelde belangen.
Stresstolerantie
Het vermogen om in stressvolle situaties te gedijen en om te gaan met onzekerheid, verandering en prestatie-eisen.
Vragenlijst
Heb jij zicht op welke functies bij jou goed ontwikkeld zijn en welke zwakker ontwikkeld?
Je kan hier een korte vragenlijst invullen en dan weet je het meteen.
Zie je een link met je dagelijkse frustraties?
Kinderen versus volwassenen
Wanneer je gaat 'googlen' naar deze functies, dan vind je veel info uit het onderwijs, leerlingenbegeleiding, ...
Deze functies ontwikkelen immers volop mee tijdens de kinder- en tienertijd.
Over 'executief disfunctioneren' bij volwassenen vind je veel minder terug.
En nochtans hebben nogal wat volwassenen eronder te lijden, zeker vrouwen, van wie -anno 2021- nog vaak verwacht wordt dat zij al het geregel en de organisatie van het huishouden voor hun rekening nemen.
Wat dan als 'dat geregel' en 'die organisatie' je niet lukt? En wat als 'dat wel kunnen' - daarbovenop - ook nog eens als een vanzelfsprekendheid gezien wordt?
Dan mag je wel degelijk van een lijdensweg spreken.
Eentje die je zelfvertrouwen serieus ondermijnt!
Is dit herkenbaar voor jou?
Label of geen label?
Weet dat het slecht functioneren van executieve processen wel eens in verband gebracht wordt met labels als adhd, ass, hoogbegaafdheid, ...
En dan is er alvast een verklaring voor.
Maar je hoeft geen label of diagnose te hebben om te ervaren wat lastig is voor jou.
Het is genoeg dat je er dagelijks mee worstelt, om er iets mee te willen aan doen.
Het goede nieuws is immers, dat 'onderontwikkelde functies' wél degelijk verder ontwikkeld kunnen worden.
Je kan ze sterker maken door training!
Wat coaching voor jou kan doen!
En dat is nu precies wat ik in mijn coachingstraject samen met mijn klanten doe:
Detecteren en inzicht geven in wat voor jou moeilijk gaat, wat je dagelijks frustreert.
Helder krijgen waar je naartoe wil, en daar een concrete, haalbare doelstelling van maken
Het bannen van alles wat je niet helpt om daar te komen.
En ook bewust aantrekken, vermeerderen wat je wél dichter bij dat doel brengt.
Als kers op de taart zetten we eenvoudige systemen en routines op die makkelijk vol te houden zijn en die voor een stuk compenseren waar jij het zo lastig mee hebt. Ze ondersteunen jou in je dagelijkse organisatie waardoor je leven veel moeitelozer kan verlopen en jij kan genieten van wat er écht toe doet.
"Voor alle duidelijkheid, er is dus helemaal niets mis met jou! Je kan alleen nog wat bijleren, maar geldt dat niet voor ons allemaal?"
De komende weken ga ik in mijn blog dieper in op enkele van de executieve functies.
En dan vooral over welke problemen je zoal kan ondervinden wanneer dit niet goed werkt in je brein, én wat je er aan kan doen.
Stay Tuned!
Heb jij wel ooit een label gekregen en/of over deze 'executieve functies' gehoord? Laat het me zeker weten! Ik ben benieuwd hoe je ermee omgaat. Ik ontvang heel graag een mailtje van je!PS: Wil je geen enkele blogpost missen?
Heb je graag op geregelde tijdstippen inspiratie over dit onderwerp?
Schrijf je dan meteen hier in. Uitschrijven kan altijd.